Papatya: Bileşikgiller familyasıından; Mayıs ve Haziran aylarında çiçek açan, 25 cm kadar boyunda, bir yıllık otsu bir bitkidir. Yaprakları ince parçalı olup, sapsızdır. Çiçeğinin orta kısmı sarıdır. Kenarlarında 12-20 tane dil biçiminde beyaz renkli çiçek vardır. Çiçeklerin içeriğinde acı madde, tanen ve glikozitler vardır. Meyvesi sarımtırak esmer renkli bir uçucu yağ taşır.
Diğer İsimleri: Mayıs papatyası, Tıbbi papatya, Adi Papatya, Matricaria chamomilla
Yetiştirildiği Yerler: Ana vatanı Türkiye olup hemen her yöresinde yetişebilir. Bahçelerde, çayırlarda, tarlalarda, kırlarda yetişir.
Toplanması ve Saklanması: Çiçekleri Mayıs ve Haziran aylarında toplanarak güneşte kurutulur. Kuruyan papatyalar kapalı kutularda saklanılır.
Faydaları:
İştahı açar.
Akneye iyi gelir.
Diş ağrısına da faydalıdır.
Basur ağrılarını da azaltır.
İdrar artırıcıdır ve terletir.
İltihap giderici özelliktedir.
Mide yanmasına karşı etkilidir.
Saçları sarartmak için kullanılır.
Papatya bağırsak gazlarını da söker.
Ateş düşürücü ve mikrop öldürücüdür.
Şekerle içildiğinde erkekliğe kuvvet verir.
Vücuda rahatlık verir, uykusuzluğa iyi gelir.
Papatya çayı adet düzensizliğine de iyi gelir.
Papatya buğusu, nezle ve sinüzit gibi rahatsızlıklarda kullanılır.
Papatya suyuyla yıkanan cilt diriliğini korur, saçlar parlaklık kazanır.
Sinirleri yatıştırıcı özelliğiyle, başta bel ve baş ağrısı olmak üzere, ağrıları dindirir.
Stres depresyon gibi sorunlarda rahatlatıcı olarak kullanılması papatyanın faydaları arasındadır.
Mikrop öldürücü etkisi nedeniyle dişeti, ağız, boğaz ve bademcik iltihaplarında gargara olarak faydalıdır.
Spazmı giderici ve gaz söktürücü etkileri ile özellikle gastrit ve ülserde faydalı olan papatya hem ülsere karşı koruyucu hem de iyileşmeyi hızlandırıcı etki gösterir.
Uyarı: Günde 2-3 bardaktan fazla çay alındığında mide bulantısı yapar. Hamilerde ağız yolu ile kullanımı sakıncalıdır.
Nasıl Kullanılır? Papatyadan papatya çayı, papatya yağı ve boya elde edilir. Papatya çayı tahriş olmuş ciltleri temizlemek ve ferahlatmak için faydalıdır. Bu çayla göze pansuman yapılırsa gözdeki şişlikleri giderir. Yüz ve cilt güzelliğ için kaynatılmış bitki suyuyla haftada bir-iki kez yüz yıkanır.
Çay: Yarım veya bir tatlı kaşığı dolusu çiçek, orta boy bir demliğe konur (250-300 cc’lik) demlenmeye bırakılır (kaynatılmaz) ve 8-10 dakika demlendikten sonra süzülür. Papatya çayının faydaları arasında bağırsak gazlarını azalması da sayılabilir. Bunun için süt ile birlikte içilmelidir.
Banyo Amaçlı: Tam banyo için dört avuç dolusu, yüz veya saç yıkamak için bir avuç dolusu papatya çayı haşlanır. 10 dakika demlendikten sonra banyo suyuna eklenir. Papatya suyu banyo suyuna katılırsa cildi tazeler ve saçlara parlaklık verir. Papatya suyunun saç bakımı için kullanımı da yaygındır. Ayrıca, papatya suyu ile banyo yapmak hastaların iyileşmesini de hızlandırır.
Kompresler: Bir bardak kaynar süt, bir yemek kaşığı dolusu çiçeğin üstüne dökülür, demlenmesi için 8-10 dakika beklenir ve posası süzüldükten sonra sıcak sütle kompresler yapılır.
Bitki Yastığı: Keten bezinden yapılmış bir yastık, kurutulmuş çiçeklerle doldurulur ve ağzı dikilir. Kuru bir tavada veya fırında iyice ısıtılır ve ağrılı bölgenin üstüne koyulur.
Papatya Yağı: Güneşli havada toplanmış çiçekler, bir şişenin içine gevşekçe doldurulur ve üstüne sızma zeytinyağı çiçekleri örtecek kadar eklenir. Şişe 14 gün boyunca, arada bir çalkalanarak ve kapağı açılarak güneşte bekletilir. Daha sonra tülbentten süzülür ve koyu renkli şişelerde serin bir yerde saklanır. Papatya yağı ağrı tedavisi için kullanılır. Özellikle çocuk ve bebeklerdeki karın ağrısında papatya yağı ısıtılıp karna masaj yapılırsa faydası görülür.
Papatya Merhemi: 250 gr. ghee (sadeyağ) tavada ısıtılır ve iki avuç dolusu taze papatya içine eklenir. Tavadakiler köpüklenmeye başlayınca karıştırılır, ağzı kapanarak serin bir yere bırakılır. Ertesi gün yeniden ısıtılır, tülbentten geçirilerek süzülür ve cam veya porselen merhem kaplarına aktarılır. Buzdolabında saklanmalı. (Sadeyağ: Taze tereyağı tercihen tuzsuz orta kısık ateşte eritilir. Yanmaması için sürekli karıştırılarak kaynatılır ve üzerinde oluşan beyaz köpükler sürekli alınıp atılır. Köpükler artık oluşmadığı zaman yağ hazır demektir. Daha sonra temiz bir tülbent yardımı ile süzülen yağ saklanarak gerek yemek gerekse ilaç hazırlamada kullanılır.)
Papatya Buğusu: Kaynar su bulunan bir kabın üstüne içine taze veya kurutulmuş bitkiler konduktan sonra temiz bir çarşaf çadır gibi hazırlanarak hasta içine oturtulur. Çıkan buharı teneffüs etmesi sağlanır. Bir süre sonra, yumuşamış olan bu sıcak bitkiler çıkan buhar genize çekilir. Küçük çocukların yetişkin birinin kucağına oturtularak buğu yapılması şarttır.
Lapa: Bitkinin çiçekleri haşlanarak lapası hazırlanır.