Doğum tarihi: 26 Kasım 1934
Ölüm tarihi: 20 Mart 2020
Kaç yaşında öldü: 86
Burcu: Yay
Meslek: Mimar, Şair, Yazar
Doğum yeri: Denizli
Ölüm yeri: İstanbul
Cengiz Bektaş, 26 Kasım 1934 tarihinde Denizli’de doğmuştur. Çocukluğu Denizli’de Çaybaşı Mahallesinde geçti. Annesinin adı Ayşe, babasının adı Halil Bektaş’tır. Esnaf bir babanın oğlu olan Cengiz Bektaş’ın hayatta kalan erkek kardeşleri Cihan ve Ceylan Bektaş’tır. İlkokulu Denizli’de dördüncü sınıfa kadar Gazi İlkokulunda, beşinci sınıfı İstanbul Şehzadebaşı 56. İlkokulunda okudu. Ortaokul ve lise eğitimini İstanbul Erkek Lisesinde tamamladı. Ardından İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi İç Mimarlık, Mimarlık bölümlerinde okudu, 1959 yılında Almanya’da Münih Teknik Üniversitesi mimarlık bölümünü bitirdi. 1960 yılında Alman Şehircilik Akademisi kurslarını izledi.
1959 & 1962 yılları arasında Münih’te Profesör Doktor Fred Angerer ve Alexander Baron von Branca ile ortak oluşturdukları bir büroyu yönetti. Serbest Mimar olarak çalıştı. 1962 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi’ne öğretim görevlisi olarak çağrıldı. 1962 & 1963 öğretim yılında ODTÜ İnşaat işleri Başkanlığı, Mimarlık işliğini yönetti. Üniversiteden isteğiyle ayrıldı.
1963 yılından itibaren kendi özel işyerinde çalışan Cengiz Bektaş, 1966 & 1969 yıllarıarasında Zafer Mühendislik Mimarlık Yüksek Okulunda öğretim görevlisi olarak çalıştı.
Eskişehir Anadolu Üniversitesinde 1 yıl, Trakya Üniversitesinde 1,5 yıl ″Halk yapı Sanatı Sosyolojisi” dersleri verdi ve 1999 sonbaharından itibaren Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesinde 10 yıl Şehircilik Bölümü lisansüstü öğrencilerine “Kültürün Planlamaya Etkisi” konusunda, Güzel Sanatlar Fakültesi’nde de “Estetik” konusunda ders verdi.
Çağrılı olarak gittiği Makedonya, Amerika, Almanya’da kısa süreli konuk hocalık yaptı, konferanslar verdi. Uluslararası ve ulusal Mimarlık yarışmalarında 25’in üzerinde ödül aldı. Cumhuriyet Dönemi örnekleri arasında sayılan yapılar gerçekleştirdi.
Cengiz Bektaş, edebiyata ilgisi çocukluk yıllarında ninesinden öğrendiği Yunus Emre şiirleriyle başladı. Edebiyat dünyasına 1950 yılında Denizli’de yerel bir gazetede yazdığı köşe yazıları ile adım attı. 1954 yılında Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun jüride bulunduğu bir şiir yarışmasında aruzla yazdığı şiirle onuncu, serbest vezinle yazdığı şiirle birinci oldu.1960 yılında şair Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın Türkçe dergisinde ilk şiirini yayınlayarak yazın dünyasına kendisini kabul ettirdi.
Yetmişin üzerinde mimarlıkla ilgili kitap ve yirminin üzerinde şiir kitabı yazan Cengiz Bektaş, mimarlıkta ve şiirde öz-biçim ilişkisine önem verdi. Bütün sanatlarla, disiplinlerle elele yazarak öz-biçim arasındaki uyumun sağlanması gerektiğini düşünen sanatçının şiirlerinde de iki disiplinin sentezlendiğini görmek mümkündür. Biçim ve içerik uyumunda Yunus Emre’nin şiirlerinden etkilendiğini belirten şair, şiirlerinde toplumda gördüklerini “az, öz ve sözü dolandırmadan” yazma çabasında olmuştur.
1981 yılında Tılsımlı Kedi (Grimm Kardeşler’den Masallar); 1978 ve 1983’te Azra Erhat’la birlikte Sappho şiir çevirisini yaparak çeviri dünyasına da katkı sağlamıştır.
Cengiz Bektaş, 1954 yılında “Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Şiir Yarışmasında Birincilik Ödülü”nü: 1971’de“TRT. Şiir Başarı Ödülü”: 1971’de“TRT. Kısa Metrajlı Film Başarı Ödülü”nü, 1988’de ″Türk Dil Kurumu″: 1992’de ″Haliçte Bir Taş Odanın Kitaplık Olarak Onarımı″ ile iki kez Ulusal Mimarlık Ödülü”nü; 1998’de“Serbest Mimarlar Derneği Eğitim Bölümü Ödülü”nü; 2001’de “Akdeniz Üniversitesi Uluslararası Ağa Han Mimarlık Ödülü”nü; 2003’te “Troya Şiir Ödülü”nü; 2005’te Uluslararası Ovidius; (Romanya) Şiir Ödülü”nü; 2007’de “Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü”nü; 2012’de Dionysos Şiir Ödülü”nü; 2014’te “Uluslararası Mimar Sinan Ödülü”nü aldı. Türk mimarisine Cumhuriyet dönemi mimarlık tarihi örnekleri arasında sayılan yapılar kazandırdı. TMMOB., Türkiye Mimarlar Derneği, Koca Sinan Komitesi, İTÜ Şehircilik Enstitüsü Danışma Kurulu, TDK, PEN, Uluslararası Sanat Tenkitçileri Derneği, Yazarlar Sendikası gibi kurumlara da yöneticilik ve üyelik yapmıştır.
Cengiz Bektaş 1999 yılında tamamladığı “Akdeniz Üniversitesi Olbia Kültür Sanat Merkezi” ile Kasım 2001’de Ağa Han Mimarlık Ödülü’nü kazandı.
Cengiz Bektaş, 20 Mart 2020 tarihinde İstanbul’da 86 yaşında ölmüştür.
Ödülleri:
1988 – Ulusal Mimarlık Ödülü
1992 – Ulusal Mimarlık Ödülü
2001 – Ağa Han Mimarlık Ödülü
2007 – Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü
2014 – Uluslararası Mimar Sinan Ödülü
2016 – Mimarlar Odası Ulusal Mimarlık Sergisi Ödülü
2016 – Mimar Sinan Büyük Ödülü
2018 – PEN Türkiye Şiir Ödülü
Mimari Projeleri:
1964 – Etimesgut Camii, Ankara
1973 – Babadağlılar İşhanı, Denizli
1974 – Türk Dil Kurumu, Ankara
1977 – Kantoğan Evi, Datça
1987 – Mertim Gökdeleni, Mersin
1988 – Hakiç Evi, İstanbul
1988 – Dr. Atalay Tunçdemir Evi, Bartın
1988 – Bakırköy Uluslararası Sanayi Bankası, İstanbul
1989 – Ayfer Yağcı İşhanı, Balıkesir
1989 – Kütüphane / Esin Aksoy Evi, İstanbul
1989 – Büyükada Türk-İsveç Kültür Evi, İstanbul
1990 – Fe-Farma Tubi Depo Fabrikası, Elazığ
1999 – Akdeniz Üniversitesi Olbia Sosyal Merkezi, Antalya (Aga Han Ödüllü)
– Akdeniz Üniversitesi Meltem Girişi – 2019’da söküldü
2007 – Aphrodisias Oct Müzesi, Aydın
– Ali Osman Sönmez Mesleki Teknik Anadolu Lisesi
Kitapları:
1959 – Korkunç Yıllar, Varlık Yayınları
1964 – Kişi, Dost Yayınları
1967 – Mimarlıkta Eleştiri, Dost Yayınları
1968 – Koca Sinan, Doğuş Matbaası
1970 – Akdeniz – Dört Kişiydiler Bir de Ben – Ustalarım, Yazko
1970 – Akdeniz, Dost Yayınları
1974 – Mor, Cem Yayınevi
1975 – Dört Kişiydiler Bir de Ben, Cem Yayınevi
1976 – Bedri Rahmi Nakışlı Bir Deneme, Cem Yayınevi
1977 – Proje Uygulama 2: Cengiz Bektaş Mimarlık Çalışmaları, Yaprak Kitabevi
1978 – Yeryüzünün Yüreği, Cem Yayınevi
1978 – Sappho Üzerine Konuşmalar – Şiir Çevirileri (Azra Erhat ile birlikte), Cem Yayınevi
1979 – Yer Deli Gökdeli, Cem Yayınevi
1980 – Benim Oğlum Bina Okur, Yazko
1980 – Antalya
1981 – Zeytinli Fırın Sokağı, Cem Yayınevi
1981 – Koca Rıza, Cem Yayınevi
1981 – Ebemevi, Yazko
1981 – Kimin Bu Sokaklar, Alanlar, Kentler, Alan Yayıncılık
1982 – Duvarların Dışı da Senin, Dayanışma Yayınları
1983 – Yuva mı Mal mı?, Yazko
1983 – Güz Ey, Cem Yayınevi
1983 – Bodrum: Halk Yapı Sanatından Bir Örnek (Selmin Başak ile birlikte), Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu
1987 – Fide, Cem Yayınevi
1987 – Şirinköy Evleri, Bektaş Mimarlık Mühendislik Yayınları
1987 – Babadağ Evleri, Bektaş Mimarlık Mühendislik Yayınları
1987 – Kuşadası Evleri, Bektaş Mimarlık Mühendislik Yayınları
1987 – Kimin Bu Sokaklar Alanlar Kentler, Pono Grafik
1988 – Mor: Bütün Şiirler, Doruk Yayınları
1990 – Onu Birden: Bütün Şiirleri, Cem Yayınevi
1990 – Sevgiyle Yap: Mimar Sinan Öyküleri, Cem Yayınevi
1992 – Akşehir Evleri, Yem Yayınları
1992 – Koruma Onarım, Yem Yayınları
1993 – Mimarca Mermer, Işıklar Holding A.Ş. Yayını
1994 – Cümle Yaratılmışa Sevginin Simgesi Kuş Evleri, Kültür Yayınları
1994 – Dışların İçi, Cem Yayınevi
1996 – Kent 6, Tasarım Yayın Grubu
1996 – Kültür Kirlenmesi 7, Tasarım Yayın Grubu
1996 – Hoşgörünün Öteki Adı: Kuzguncuk 8, Tasarım Yayın Grubu
1996 – Ev Alma Komşu Al 9, Tasarım Yayın Grubu
1996 – Yaşama Kültürü 10, Tasarım Yayın Grubu
1996 – Türk Evi, Yapı Kredi Yayınları
1997 – Poems, Indiane University Turish Publications (İngilizce)
1998 – Su Belleği, Doruk Yayınları
1998 – Bak Bak Desinler, Evrensel Basım Yayın
1999 – Akdenizli Ozanlar, Evrensel Basım Yayın
1999 – Kentli Olmak ya da Olmamak, Evrensel Basım Yayın
1999 – Çağıl Nasıl Mavi Oldu?, Özyürek Yayınevi
1999 – Şiirler Safo; Çeviri ve Üzerine Konuşmalar, Çağdaş Matbaacılık
1999 – Selçuklu Kervansarayları: Korunmaları, Kullanımları Üzerine Bir Öneri, Yapı-Endüstri Merkezi
2000 – Mimarlığımızın Cumhuriyeti, Mimarlar Odası İzmir Şubesi
2001 – Su Gölgesi, Evrensel Basım Yayın
2001 – Barış Sofrası, Evrensel Basım Yayın
2001 – Halk Yapı Sanatı, Literatür Yayınları
2002 – Sevgiyle Yap
2002 – Sular Akıyor, Literatür Yayınları
2003 – Su İnsan, Literatür Yayınları
2003 – Koca Rıza’nın Kamyonu, Şimşek Yayınları
2003 – İçlerin Dışı, Bileşim Yayınevi
2003 – Sevgi Alnımın Teri: Seçme Şiirler, Evrensel Basım Yayın
2003 – Kuş Evleri, Literatür Yayınları
2006 – Dün Bugün, Evrensel Basım Yayın
2006 – Anadolu’lu İnsan Olmak, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
2007 – Kentini Yaşamak, TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent
2007 – Kendini Tanı, TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent
2007 – Sevgiyi Paylaşalım, TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent
2007 – Gelecek Biziz, TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent
2007 – Türk Evi (Turkish House), Bileşim Yayınevi
2007 – Karacasu: Halk Yapı Sanatından Bir Örnek, Bileşim Yayınevi
2008 – Doğuran Doğurtan Afrodisyas Şiirleri, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
2008 – Kayaköy/Tersane: Halk Yapı Sanatından Bir Örnek, Bileşim Yayınevi
2008 – Şirince/Tirilye: Halk Yapı Sanatından Bir Örnek, Bileşim Yayınevi
2008 – Afrodisyas (Genişletilmiş Baskı), Arkeoloji ve Sanat Yayınları
2009 – Manisa Evleri, TMMOB Mimarlar Odası İzmir Şubesi Yayını
2009 – Aiolya’nın Başkenti: Ayvalık, TMMOB Mimarlar Odası İzmir Şubesi Yayını
2009 – Herkes İçin Kent, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Yayını
2010 – Rodos, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
2011 – Sevgidir Her İşin Başı, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
2011 – “Sabır ile Koruk” (2008), Arkeoloji ve Sanat Yayınları
2011 – Denizli, 2011, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
2011 – Köpeksiz Köy, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
2011 – Aigina, Poros, Hydra, Midilli, Sakız, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
2011 – Anlamıyorlarsa Anlatamıyorsun, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
2011 – Kent-Kültür-Demokrasi 2010, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
2012 – Sevgi Örülünce Yapıda (Mimar Sinan), Arkeoloji ve Sanat Yayınları
2012 – Kültür Vatanımız, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
2012 – Mimarlık Nedir? Mimar Ne Yapar?, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
2012 – Bu Ezgi Kimin?, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
2013 – Güre, Arkeoloji ve Sanat Yayınları
2013 – Can Suyu, Evrensel Basım Yayın
2015 – Füreya Koral’la Söyleşi
2015 – Kıyılarımızı Yağmalayanlar
2016 – Amerika Amerika Katlar Savaşı
2016 – Nâzım Hikmet’in Mimarlığa Bakışı
2016 – Taş-Ahşap-Cam