Melekotu (Angelica sylvestris): Maydanozgiller familyasından; dere kenarlarında, çayırlarda ve ormanlardaki ağaçsız alanlarda yetişen, boyu 3 m kadar, hoş kokulu, otsu bir bitkidir. Boyu 1- 1,5 m kadardır. 2 veya çok yıllık bir bitkidir. Gövdesi silindiriktir. Boyuna çizgiler vardır. İçi boştur.
Mavimtırak yeşil veya kırmızı renktedir. Çiçekleri beyazdır. Kökü ve rizomlarında uçucu bir yağ ve tanen ihtiva eder. Yaz ve sonbahar aylarında toplanıp kurutulur.
Yetiştiği Yerler: “Angelica officinalis” denilen türü Orta ve Kuzey Avrupa’da yetişen, yüksek bir bitkidir. Çiçekleri yeşilimsidir. Bu türün kökleri (Radix Angelicae) midevi, iştah açıcı ve idrar söktürücüdür. “Angelica sylvestris” denilen türü; İstanbul, Marmara bölgesi, Doğu Karadeniz ve Beyşehir dolaylarında yetişir.
Toplanması ve Saklanması: Eylül ve Ekim aylarında 2, 3 veya 4 yıllık melek otunun kökleri sökülerek yıkanır ve kurutulur. Melek otu kökü kurutulurken ısının 40C°’yi geçmemesi gerekir. Çükü o zaman eter yağları yok olabilir.
Faydaları:
Terletir.
İshali keser.
Kuvvet ve iştah verir.
Kan dolaşımını düzenler.
Yaraların iyileşmesini hızlandırır.
Mide ve bağırsak hastalıklarına iyi gelir.
Nekahat devresinin kısa sürmesini sağlar.
Sindirim sistemini rahatlatır ve gaz söktürür.
Melekotu yağı romatizma ağrılarını kesici etkiler gösterir.
Astım nöbetlerini giderir, bronşitte faydalıdır.
Kurutulmuş melekotu, dövülüp başa sürülecek olursa, bitleri öldürür.
Yapraklarından çıkan suya, bir parça pamuk bastırılıp, diş çürüğüne konursa, ağrıyı keser.
Sinirleri rahatlatıcı ve spazm çözücüdür. Bu etkileri ile cinsel soğukluk, ağrılı adet şikayetlerini azaltmaya yardımcı olur.
Nasıl Kullanılır? Melek otu kökü kurutulduktan sonra toz haline getirilir ve kaynamış suda demlenerek kullanılır. Ayrıca, bitkiden elde edilen melek otu yağı haricen romatizma şikayetlerine karşı kullanılabilir. Melek otunun kökleri ve tohumları farklı lezzetler vermek için baharat olarak da kullanılmaktadır. Bitkinin boyama amacıyla kullanımı da vardır.
Çay: Melek kökü 2 kahve kaşığı (ince kıyılmış ve kurutulmuş ) demliğe konur ve üzerine 250-300ml kaynar su ilave edilerek 5-10dk demlenmesi beklenir. Süzülerek içilir.
Melekotu Eterli Yağının Faydaları: Eterli yağın içten kullanımı önerilmiyor. Ama romatizma ve gut ağrılarına karşı dıştan uygulanan durumlarda başarıyla kullanılabiliyor.
Uyarı: Önemli oranda eterli yağ içeren bitkiler, her zaman dikkatle kullanılmalıdır. Bu nedenlerden dolayı, 1-2 haftalık kürlerden sonra kullanımına 3-4 gün ara verilmesi doğru olacaktır. Gebelik sürecinde, melekotu kökü kullanılmamalıdır.