Kolesterol düzeyinin yüksek ya da düşük olmasını birçok faktör belirliyor. Bu etkenlerden biri kalıtım. Vücudun yaptığı kolesterol miktarı kısmen genler tarafından belirleniyor ve yüksek kolesterol nesilden nesile geçiş gösterebiliyor.
Bununla birlikte kolesterol düzeyini en çok etkileyen faktör yanlış beslenme alışkanlıkları. Yiyeceklerdeki iki besin grubu, kolesterol düzeyinin yükselmesine yol açıyor:
Daha çok hayvansal besinlerde bulunan doymuş yağlar ve yalnızca hayvansal ürünlerle alınan kolesterol. Kolesterol tedavisinde ilk basamak diyet önerilmesi. Profesör Doktor İlgün diyetle yüksek kolesterol seviyesi düşerken kişiye dengeli bir beslenme alışkanlığı kazandırdıklarını belirterek kolesterole karşı diyette dikkat edilmesi gereken noktaları bir tablo eşliğinde sunuyor:
Gıda: Tahıllar
Tavsiye Edilenler: Kepekli buğday, makarna, pirinç, Bulgur, mısır gevreği
Kaçınılması Gerekenler: Açma, poğaça
Gıda: Süt ürünleri
Tavsiye Edilenler: Yağsız süt, yoğurt, az yağlı peynir
Kaçınılması Gerekenler: Tam yağlı süt, peynir, yoğurt, kaymak
Gıda: Deniz ürünleri
Tavsiye Edilenler: Balık, istiridye
Kaçınılması Gerekenler: Karides, kalamar, havyar v.s.
Gıda: Etler
Tavsiye Edilenler: Tavuk, hindi
Kaçınılması Gerekenler: Kırmızı et, salam, sosis, sucuk, ördek ve kaz eti
Gıda: Tahıllar
Tavsiye Edilenler: Yağsız sütle yapılan tatlılar, aşure
Kaçınılması Gerekenler: Baklava, kremalı pasta, dondurma, çikolatalı tatlılar
Gıda: Kuruyemiş
Tavsiye Edilenler: Ceviz, badem, kestane
Kaçınılması Gerekenler: Hindistan cevizi
Bunların yanı sıra bütün taze ve dondurulmuş sebzeler, kuru baklagiller, haşlama patates, yumurta beyazı, çay kahve ve az kalorili meşrubat kolesterol hastalarına tavsiye ediliyor. Tuzlu konserve halinde sebze, cips, yumurta sarısı, mayonez, hazır salata sosları, fazla tuz, tereyağı, iç ve kuyruk yağı, margarinlerden ise kesinlikle sakınmak gerekiyor.
Son çare: İlaç tedavisi
Kolesterol diyetle hedeflenen miktara inmemiş ise ilaç tedavisi gündeme geliyor. Ancak ilaç tedavisi genellikle çok fazla tavsiye edilmiyor. Profesör Doktor İlgün bunun sebebini şöyle açıklıyor:
“Hayat boyu sürecek tedavinin ne kadar güvenilir olduğu bütün ilaçları için gösterilmemiştir. Bu nedenle yüksek kolesterol düzeyi olan bireylerin korunmasında öncelikle diyet tedavisinde ısrarlı olunması, ilaçların yüksek risk taşıyan hastalar saklanması gerekir. Diğer risk faktörlerini düşürme yoluna önem verilmelidir.”